حوادث ناشی از کار، حوادث و آسیب‌هایی هستند که در نتیجه انجام وظایف و فعالیت‌های مرتبط با انجام وظیفه، حین کار برای یک فرد رخ می‌دهد. این حوادث ناشی از کار ممکن است شامل آسیب‌های فیزیکی، روانی یا اجتماعی باشد که ناشی از شرایط کاری، محیط کار یا نحوه انجام کار باشد.
به عنوان مثال، حوادث ناشی از کار ممکن است شامل تصادفات رانندگی، آسیب‌های ناشی از برخورد با ابزار و تجهیزات، آسیب‌های ناشی از تحمل فشار و استرس زیاد، و یا حتی بیماری‌های ناشی از قرار گرفتن در شرایط کاری نامناسب باشد. سازمان بهداشت جهانی (WHO) این حوادث را به عنوان “حوادث و بیماری‌های حرفه‌ای” تعریف می‌کند و تلاش می‌کند تا این نوع حوادث را کاهش دهد و از آسیب به سلامت و ایمنی کارگران جلوگیری کند.
انواع حوادث ناشی از کار
حوادث ناشی از کار به طور کلی می‌توانند به دو دسته تقسیم شوند:
حوادث فیزیکی
حوادث غیرفیزیکی
1. حوادث فیزیکی:
– تصادفات رانندگی: وقوع تصادفات رانندگی در طول سفر به یا از محل کار.
– برخورد با ابزار و تجهیزات: آسیب‌های ناشی از برخورد، بریدگی با ابزار و تجهیزات کاری.
– سقوط: وقوع سقوط از ارتفاع، سقوط اشیاء، یا سقوط از وسایل نقلیه.
– آتش‌سوزی و انفجار: حوادث ناشی از آتش‌سوزی یا انفجار در محیط کار.
2. حوادث غیرفیزیکی:
– استرس و فشار زیاد: آسیب‌های ناشی از استرس، فشار روانی یا فشار فیزیکی زیاد.
– بیماری‌های حرفه‌ای: بروز بیماری‌های مرتبط با شغل و محیط کار، مانند آلرژی‌ها، بیماری‌های تنفسی و بیماری‌های پوستی.
– آسیب‌های روانی: مشکلات روانی ناشی از محیط کار نامناسب یا فشارهای روانی. با توجه به اینکه هر محل کار دارای شرایط خاص خود است، ممکن است انواع دیگر حوادث ناشی از کار نیز وجود داشته باشد که با شرایط خاص محل کار مرتبط باشد.
دلیل بروز حادثه حین کار
بروز حوادث در محیط کاری ممکن است به عوامل مختلفی برگردد. برخی از علل اصلی بروز حوادث در محیط کاری عبارتند از:
- نقض ایمنی و بهداشت: عدم رعایت استانداردهای ایمنی و بهداشت در محیط کار می‌تواند منجر به بروز حوادث شود. مثلاً عدم استفاده از وسایل حفاظت فردی، نقض قوانین ایمنی در استفاده از ماشین‌آلات، یا عدم رعایت فرآیندهای بهداشتی.
- آموزش ناکافی: کارگران باید به طور کامل آموزش داده شوند تا بتوانند به درستی با ماشین‌آلات و تجهیزات کاری کار کنند. عدم آموزش کافی می‌تواند منجر به بروز حوادث شود.
- فشار کاری: فشارهای زیاد کاری می‌توانند باعث خستگی و اشتباهات شغلی شوند که در نهایت منجر به حوادث می‌شوند.
- نقض قوانین و مقررات: عدم رعایت قوانین و مقررات ایمنی و بهداشت در محل کار می‌تواند خطرات زیادی ایجاد کند و منجر به بروز حوادث شود.
- تجهیزات و تاسیسات نامناسب: استفاده از تجهیزات یا تاسیسات نامناسب یا فرسوده ممکن است باعث بروز حوادث شود.
- عدم تعمیر و نگهداری منظم: عدم تعمیر و نگهداری منظم تجهیزات و تاسیسات محل کار ممکن است باعث بروز حوادث شود.
- فعالیت‌های خطرناک: برخی از فعالیت‌ها و صنایع دارای خطرات خاص خود هستند که در صورت عدم رعایت ایمنی و بهداشت، ممکن است به حوادث منجر شوند.
- عوامل زیرساختی: عوامل زیرساختی نظیر شرایط جوی، نورپردازی، تهویه و … نقش مهمی در بروز حوادث دارند.
بهبود این عوامل و اتخاذ اقدامات مناسب برای پیشگیری از بروز حوادث، می‌تواند بهبود ایمنی و بهبود کارکردهای محل کار را فراهم کند.
حوادث فیزیکی |
حوادث غیرفیزیکی |
| – تصادفات رانندگی: وقوع تصادفات رانندگی در طول سفر به یا از محل کار. | – استرس و فشار زیاد: آسیب‌های ناشی از استرس، فشار روانی یا فشار فیزیکی زیاد. |
| – برخورد با ابزار و تجهیزات: آسیب‌های ناشی از برخورد، بریدگی با ابزار و تجهیزات کاری. | – بیماری‌های حرفه‌ای: بروز بیماری‌های مرتبط با شغل و محیط کار، مانند آلرژی‌ها، بیماری‌های تنفسی و بیماری‌های پوستی. |
| – سقوط: وقوع سقوط از ارتفاع، سقوط اشیاء، یا سقوط از وسایل نقلیه. | – آسیب‌های روانی: مشکلات روانی ناشی از محیط کار نامناسب یا فشارهای روانی. با توجه به اینکه هر محل کار دارای شرایط خاص خود است، ممکن است انواع دیگر حوادث ناشی از کار نیز وجود داشته باشد که با شرایط خاص محل کار مرتبط باشد. |
| – آتش‌سوزی و انفجار: حوادث ناشی از آتش‌سوزی یا انفجار در محیط کار. |
وظیفه کارفرما هنگام بروز حادثه در کار!
وظیفه کارفرما هنگام بروز حادثه در محیط کار عبارت است از:
- اطلاع‌رسانی و ارتباط با مراجع ذی‌صلاح:
کارفرما باید به سرعت، وقوع حادثه را به مراجع ذی‌صلاح اطلاع دهد، از جمله مدیران، مسئولین ایمنی و بهداشت و نیروهای امدادی.
- فراهم کردن کمک‌های اورژانسی:
کارفرما باید تمام تلاش خود را برای فراهم کردن کمک‌های اورژانسی و اولیه برای کارگران و کارکنان کسب و کار انجام دهد.
- پشتیبانی از کارگران:
کارفرما باید از کارگران مجروح و خانواده‌هایشان پشتیبانی کند و تلاش نماید تا شرایط مناسب برای بازگشت به کار یا حمایت مالی فراهم شود.
- اصلاح شرایط و جلوگیری از تکرار:
پس از بروز حادثه، کارفرما باید شرایط محیط کار را بررسی کند و تغییرات لازم را اعمال نماید تا از تکرار حوادث جلوگیری شود.
- همکاری با مقامات قضایی:
در صورت لزوم، کارفرما باید با مقامات قضایی همکاری کند و اطلاعات لازم را ارائه دهد تا علت حادثه مورد بررسی قرار گیرد.
- ثبت و گزارش حادثه:
کارفرما باید حادثه را به صورت دقیق ثبت کند و گزارش‌های لازم را به مقامات مربوطه ارائه دهد.
- تغییرات پیشگیرانه:
پس از بروز حادثه، کارفرما باید تغییرات پیشگیرانه را در محیط کار اجرا کند تا از بروز حوادث آینده جلوگیری شود، یکی از مهم ترین این تدابیر،در نظرگرفتن انتخاب لباس کار ایمنی توسط کارفرما، برای انجام کار بصورت کاملا ایمنی و استاندارد میباشد.
کلیدی‌ترین وظایف کارفرما در صورت بروز حادثه، اطلاع‌رسانی، پشتیبانی از کارگران، بررسی و پیشگیری از تکرار حوادث و همکاری با مقامات قضایی است.
6 نکته مهم درباره کاهش ایجاد حوادث در محیط کار
برای کاهش حوادث ناشی از کار، میتوانید از رویکردهای مختلفی که در سایت پادجامه آمده استفاده کنید. در زیر چند راهکار برای کاهش تین نوع حادثه های کاری آورده شده است:
1.ایجاد فرهنگ ایمنی:
ایجاد یک فرهنگ کاری که به ایمنی و بهداشت کارگران اهمیت می‌دهد، می‌تواند به کاهش حوادث بسیار کمک کند. برگزاری دورههای آموزشی، تشویق به گزارش دادن حوادث کوچک و ترویج رفتارهای ایمن در محیط کار می‌تواند این فرهنگ را تقویت کند.
2.بررسی وضعیت ایمنی:
انجام بررسی‌های منظم برای شناسایی خطرات و ریسک‌های محیط کار و اعمال تغییرات لازم برای کاهش آن‌ها، می‌تواند به بهبود ایمنی و کاهش حوادث کمک کند.
3.استفاده از تجهیزات ایمنی:
اطمینان از استفاده صحیح و مناسب از تجهیزات ایمنی مانند کلاه، عینک، دستکش و تجهیزات محافظتی دیگر، می‌تواند خطرات و حوادث را کاهش دهد.
4.مدیریت استرس و خستگی:
خستگی و استرس می‌تواند به عامل بروز حوادث تصادفی تبدیل شود. بنابراین، مدیریت زمان کار، ارائه استراحت‌های منظم و پشتیبانی روانشناختی به کارگران می‌تواند به کاهش حوادث کمک کند.
5.پایش و نظارت:
پایش و نظارت منظم بر شرایط کار، استفاده صحیح از تجهیزات و پروسه‌ها و تصحیح هر گونه نقص یا خطا، می‌تواند به کاهش حوادث بسیار کمک کند.
6.همکاری با کارگران:
شنیدن نظرات و پیشنهادات کارگران درباره بهبود ایمنی و شرایط کار و همکاری با آن‌ها برای پیدا کردن راهکارهای مناسب، می‌تواند به کاهش حوادث کمک کند.
بررسی حوادث قبلی و گزارش آن‌ها و اعمال تغییرات لازم برای جلوگیری از تکرار آن‌ها، می‌تواند به کاهش حوادث در آینده کمک کند. با اجرای این راهکارها و توجه به اصول ایمنی در محل کار و رعایت اصول استاندارد لباس کار، میتوانید بهبود چشمگیری در شرایط ایمنی و کاهش حوادث ناشی از کار داشته باشید.
نتیجه درباره حوادث ناشی از کار
حوادث ناشی از کار چیست؟ حوادث ناشی از کار می‌تواند عواقب جبران‌ناپذیری برای کارگران، شرکت و جامعه داشته باشد. بنابراین، ایجاد فرهنگ ایمنی و بهداشت کار، آموزش منظم کارگران، بررسی وضعیت ایمنی و اعمال تغییرات لازم، اقدامات مهمی هستند که می‌توانند به کاهش حوادث ناشی از کار کمک کنند.
سوالات رایج درباره حادثه های حین کار
1. چه اقداماتی باید بعد از وقوع یک حادثه ناشی از کار انجام داد؟
بعد از وقوع یک حادثه ناشی از کار، باید فوراً به کمک کارگران مصدوم بپردازید، حادثه را گزارش دهید، علت حادثه را تحلیل کرده و تغییرات لازم را در فرآیندها و تجهیزات اعمال کنید.
2. چگونه میتوان بهبود در شرایط ایمنی محیط کار ایجاد کرد؟
برای بهبود شرایط ایمنی محیط کار، میتوانید به فرهنگ ایمنی توجه کنید، بررسی وضعیت ایمنی را انجام دهید، استفاده صحیح از تجهیزات ایمنی را ترویج دهید، مدیریت استرس و خستگی را بهبود بخشید و همکاری با کارگران را تقویت کنید.
3. چگونه میتوان به کارگران آموزشهای لازم در زمینه ایمنی و بهداشت کار را داد؟
برای آموزش کارگران در زمینه ایمنی و بهداشت کار، میتوانید دورههای آموزشی منظم برگزار کنید، مطالب آموزشی را با استفاده از رسانههای مختلف منتشر کنید و آموزشهای عملی را نیز فراهم کنید.